Çağımızın Hastalığı Obezite

Çağımızın Hastalığı Obezite

Sada Hastanesinde yaklaşık bir ay önce Genel Cerrahi Uzmanı olarak göreve başlayan Doç. Dr. Ömer Yoldaş, yaptığımız görüşmede çağımızın hastalığı obezite ve cerrahi tedavi yöntemleri hakkında bilgilendirmede bulundu. 

Öncelikle genel cerrah uzmanı ve iki obezite danışmanının da katılımıyla ekip olarak çalıştıklarını belirtti. Bu bölgeye tek obezite cerrahisi alanında hizmet vermek için gelmediklerini sözlerine ekleyerek, ?Obezite cerrahisi hedef kitle grubunun bir tanesi. Daha önce bölge ile ilgili yapılmamış olan onkolojik cerrahi kanserle ilgili ameliyatları da aktif hale getirme hedefimiz var. Hem Balıkesir´e kadar uzanan bölgeye hem de Menemen´e hizmet etmeyi hedefliyoruz? şeklinde sözlerine başladı.

Obezite konulu söyleşimizde Yoldaş şu bilgileri paylaştı: 

-Obezite nedir?

-Obezite, sağlığı bozacak ölçüde anormal ve aşırı yağ birikmesidir. Obezitenin belirlenmesinde sıklıkla Vücut Kitle İndeksi (VKİ) kullanılır. Yaşam kalitesini ve süresini olumsuz yönde etkiler. Sigaradan sonra en sık önlenebilir ölüm nedenidir. Gün geçtikçe önemli bir sağlık sorunu haline gelen obezitenin görülme sıklığı, gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde, bütün yaş ve sosyo-ekonomik gruplarda giderek artmaktadır.

-Vücut kitle indeksi(VKİ) nedir?

Vücut kitle indeksi (VKİ); ağırlığın, boyun metrekaresine bölünmesiyle hesaplanır. Vücut kitle indeksi, obezite cerrahisi için karar vermemizde temel faktörlerden bir tanesi. Dünya Sağlık Örgütünün de kabul ettiği kriterlere göre ya vücut kitle indeksi 40´ın üstünde olan hastalara doğrudan ameliyat kararı veriyoruz, ya da 35 ila 40 arasında olupta yandaş hastalık dediğimiz hipertasyon, şeker hastalığının varlığında da ameliyat öneriyoruz.  Bu öneri karşısında Sağlık Bakanlığı da bu ameliyatın belli bir kısmını karşılıyor.

-Obezite nedenleri nelerdir?

• Yetersiz fiziksel aktivite
• Aşırı ve yanlış beslenme alışkanlıkları
• Cinsiyet
• Yaş
• Eğitim düzeyi
• Gelir durumu
• Hormonal ve metabolik etkenler
• Genetik etkenler
• Psikolojik problemler
• Sık aralıklarla çok düşük enerjili diyetler uygulamak
• Sigara ? alkol kullanmak
• Kullanılan bazı ilaçlar (antidepresanlar vs.)
• Doğum sayısı ve doğumlar arası süre

-Obezite bir hastalık mıdır?

Evet. Eski çağlarda zenginliğin simgesi olduğu düşünülen obezite, günümüzde tedavi edilmesi gereken kronik bir hastalık olarak kabul edilmiştir. Daha çok obezite ile ilgili daha çok neden hastalara ameliyat öneriyoruz? Kesinlikle ameliyatın çıkış fikri görsel bir güzellik yaratmak değil. İlerki dönemde kalp hastalığı, hipertansiyon gibi bu tarz hastalıklar, dizle ilgili uzun süre ağır yük kaldırmanın getirdiği protez ihtiyaçları, ilerde devlet açısından da maliyet oluşturabilecek kronik hastalıklara önden bir önlem alınması gibi sıralanabilir. Kısaca görsel bozukluk nedeniyle ameliyat kararı almıyoruz.

-Obezitenin yol açtığı sağlık sorunları nelerdir?

• İnsülin direnci
• Tip 2 Diyabet
• Hipertansiyon
• Koroner arter hastalığı
• Hiperlipidemi (Yüksek kolesterol)
• Metabolik sendrom
• Safra kesesi hastalıkları
• Osteoartrit
• Felç
• Uyku apnesi (nefes durması)
• Karaciğer yağlanması
• Astım
• Solunum zorluğu
• Pulmoner emboli (Akciğere pıhtı atması)
• Adet düzensizliği
• İnfertilite (kısırlık)
• Aşırı kıllanma
• Ameliyat öncesi ve sonrası komplikasyon riskinin artması
• Toplumsal uyumsuzluklar
• Kas iskelet sistemi problemleri
• Bazı kanser türleri (Endometrium, yumurtalık, meme, prostat ve kolon kanseri)

-Obezite tedavisinin amacı nedir?

-Gerçekçi bir vücut ağırlığı kaybı hedefleyerek, obeziteye ilişkin hastalık ve ölüm risklerini azaltmak, bireye yeterli ve dengeli beslenme alışkanlığı kazandırmak ve yaşam kalitesini yükseltmektir.

-Obezitenin tedavisi nasıl yapılır?

Obezitenin çeşitli tedavi yöntemleri vardır.

• Öncelik beslenme (diyet) tedavisi
• Egzersiz tedavisi
• Davranış değişikliği tedavisi
• İlaç tedavisi
• Girişimsel yöntemler (Cerrahi tedavi, mide balonu)

-Hangi hastalar girişimsel yöntemler için adaydır?

• VKİ 40´tan büyük olan,
• VKİ 35-40 arasında ve ek hastalığı olan,
• 1 yıldır diyet, egzersiz ve ilaç tedavisine rağmen kilo verememiş olan,
• 18-65 yaş aralığında olan,
• Obeziteye bağlı ek rahatsızlığı olan,

hastalara uygulanabilir.

-Hangi hastalara girişimsel yöntemler uygulanmamalıdır?

• Psikiyatrik rahatsızlığı olan,
• Şekerli gıdalar tüketmeyi seven,
• Alkol ya da madde bağımlılığı olan,
• Kanser hastalığı olan,
• Genel anestezi alamayacak olan,
• Tedavi edilmemiş mide hastalıkları olan,

hastalara uygulanmamalıdır.

-Mide balonu nedir, nasıl uygulanır?

-Cerrahiye alternatiftir. VKİ 30-40 arasında olan hastalara uygulanabilir. Ayrıca VKİ 50 ve üzerinde olan hastalara cerrahi tedavi uygulanmadan önce riskleri azaltmak için uygulanır. Mide balonu uygulaması endoskopi eşliğinde uyutularak uygulanır. Yaklaşık 15-20 dakika süren bir işlemdir. Altı aylık ve 1 yıllık olmak üzere 2 çeşidi vardır. Balonun cerrahiden farkı kesinlikle geçici bir işlem. Hastanın iradesinin aktif olarak girdiği bir yöntem. Balon çıktıktan sonra kilosunu korumak üzere diyete ve egzersiz programına çok aktif bir şekilde devam ettirmesi gerekiyor.

-Obezite tedavisinde cerrahi tedavi yöntemleri nelerdir?

-Pek çok cerrahi yöntem vardır. Sleeve gastrektomi (tüp mide ameliyatı) dünyada en çok tercih edilen, hastanın anatomisini değiştirmeden mide boyutlarını ortalama yüzde 75 gibi küçülten, laparoskopik (kapalı) olarak uygulanan ameliyat yöntemidir. Geride kalan mide tüp formatında olduğu için halk arasında yaygın olarak tüp mide ameliyatı olarak bilinir hale gelmiş. Midenin fonksiyonu değişmez, hastalar ömür boyu vitamin kullanmak zorunda kalmazlar. Hastalar ameliyattan yaklaşık 3 gün sonra taburcu edilir.

-Metabolik sendrom nedir?

-Metabolik sendrom, insülin direnciyle başlayan obezite, glukoz intoleransı veya diabet, hiperlipidemi, hipertansiyon ve koroner arter hastalığı (KAH) gibi sistemik bozuklukların birbirine eklendiği hastalık grubudur.

-Metabolik sendrom nasıl tedavi edilmelidir?

-Amaç insülin direncine neden olan risk faktörlerinin kontrol altına alınmasıdır. Yaşam tarzı değişikliği ve ilaç tedavisi ile başarı sağlanamadığı zaman cerrahi tedavi yöntemleri gündeme gelir.

-Diyabet (şeker hastalığı) tedavisinde cerrahinin rolü nedir?

-Standart tedavi yöntemleri ile kan şekerini kontrol altına alamayan, yüksek kan şekerine bağlı organ hasarı gelişmeye başlayan, insülin rezervleri yeterli olan hastalarda cerrahi tedavi uygulanabilir. Kontrolsüz diyabette cerrahi tedavi ile çözüm bulunan hastalık grubu olarak kabul ediliyor.

Haber: S. Derya BOSUT