Menemen Ovası’nın Temiz Su Çığlığı

Bugünkü yazıma geçmeden önce dün başlayan islam aleminin Ramazan Bayramı’nı kutlar, büyüklerin ellerinden, küçüklerin gözlerinden öperim. Herkesin sağlık, barış, huzur dolu bayram geçirmesini en içten dileklerimle temenni ederim.

Yaklaşan sulama sezonumuz öncesi sizlere bugünkü yazımda aşağı gediz ovaları olarak tanımlanan tarım alanlarından bahsetmek istiyorum.

Aşağı gediz ovaları, Manisa-Salihli sulamaları, Manisa-Ahmetli sulamaları ve İzmir-Menemen sulamaları olmak üzere 90 bin hektar olarak planlanmıştır.

Ülkemiz coğrafyasında sulanabilir tarım arazileri, tüm arazilerin 60’ta birini oluşturmaktadır. DSİ işletmelerinde 6 milyon hektar arazi sulanmakta ve aşağı gediz ovaları yapılan planlamada 100 bin hektardan oluşmaktadır. Aşağı gediz ovalarında hemen hemen bütün ürünler yetişmektedir. Menemen ovası sulama şebekesi inşaatının başlamasına 1926 yılında İzmir’e gelen bir Alman şeyyah grubunun Menemen’deki gezi ve tavsiyeleri vesile olmuştur. Daha sonra yerli halkın teşebbüs ve gayretleriyle 1932 yılında etütler başlamıştır. DSİ kaynaklarına göre, 1938 yılında regülatör ve kanal inşaatı başlamış, 1944 yılında işletmeye açılmıştır. Bazı önemli tesislerin başlangıç ve bitiş tarihleri aşağıda sunulmaktadır:

• Emiralem Regülatörü inşaatı (1939-1944)
• Demirköprü Barajı inşaatı (1954-1960)
• Marmara Gölü Depolama Tesisi (1938-1945)

Bu arada çeşitli tarihlerde rehabilitasyon projesi adı altında sağ ana kanal ve kanaletlerin yapımı 1968-1973 tarihleri arasında gerçekleşmiştir. Sol ana kanal Sakaltepe Taksim Havuzu’nun da yapımı bu tarihlerde gerçekleşmiştir.

Menemen Sulaması

Menemen, 28.483 hektar brüt, 22.865 hektar net sulama sahasına sahiptir. Sulama şebekesinde 4 ilçe ve 32 köy mevcuttur. Aşağı gediz sulama projesinin Adala sulaması 28.000 hektar, Ahmetli sulaması 40.000 hektar, Menemen sulaması 22.000 hektar olarak projelendirilmiştir. Toplamda 90.000 hektardır. Menemen sulaması, Gediz Nehri üzerinde Emiralem Regülatörü’nden başlar, bu regülatör vasıtasıyla Gediz Nehri’nden saptırılan su, sağ ve sol ana kanallarla ovaya getirilir.

Salihli Demirköprü Barajı’ndan nehir yatağına deşarj edilen suyla aşağı Gediz ovalarındaki tarım arazileri hayat bulmaktadır. Sulama sezonunda saniyede 75 m³ deşarj edilen su, Gediz ovalarına can vermektedir. Sulama sezonunun pik döneminde deşarj edilen su yeterli gelmemektedir. Bu sebeple Göl marmaradan alınan ilave su, sistemin sigortasını sağlamaktadır. Ancak, Göl marmaraya akan su kaynağı üzerine Gördes Barajı projelendirilmiştir. Göl marmara su kaynağı kurutulmaya mahkum edilmiştir.

Yapılan Gördes Barajı, aşağı gediz ovalarının su kaynağını kesmiştir. Bu vesile ile ülkemizin en eski sulamalarından biri olan aşağı gediz ovaları sulamasının rehabilitasyonu acilen yapılmalıdır.

50 yıllık sulama şebekesine bugüne kadar hiçbir işlem yapılmamıştır. Son yıllardaki yağış azlığı tarım arazilerini kuraklıkla tehdit etmektedir.

Her 10 yılda karşılaştığımız kuraklık bu yıl da kendini gösterecek olup zor bir sulama sezonu geçirmemize sebep olacaktır.

Yetkili kurum ve kuruluşlara buradan seslenmek istiyorum.

50 yıllık tesisler ekonomik ömrünü tamamlamış olup tarım alanlarımız Gediz’in kirli ve sanayi atık suları ile elden çıkacak duruma gelmiştir.

Bir an önce mevcut sulama sistemini kapalı ve borulu basınçlı sisteme geçirmek zorunluluk haline gelmiştir.

Lütfen çiftçilerimizin sesine kulak veriniz!

Üretim yapabilmemiz için temiz suyla tarım arazilerini buluşturalım!

Saygılarımla.