İzmir’de meydana gelen depremin bir benzerini Menemen 70 yıl önce yaşamıştı.

Menemen’in geçmişte çok çeşitli felaketlerle karşı karşıya kaldığı bilinen bir gerçektir. Bu felaketlerden bazılarını veba salgını, çekirge istilaları, depremler, yangınlar ve su baskınları olarak sayabiliriz. Hepsi de bölgemizin ekonomisi açısından kötü sonuçlar doğurmuştur. Bugünkü yazımızda deprem kuşağında bulunan Menemen’de 1950 yılında meydana gelen büyük depremden bahsetmek istiyorum.

Tarih, 2 Mayıs 1950 Salı’dır ve saatler 10.15’i göstermektedir. Menemen’in çalışkan insanları her zaman olduğu gibi işinde gücündedir. Çiftçiler tarlalarında, bağlarında, bahçelerinde rutin işleri ile uğraşmakta öğrenciler okullarında derslerine devam etmektedirler.

Tam bu sırada yer sarsılır ve büyük bir gürültü kopar. Evler, dükkanlar, okullar beşik gibi sallanmaya başlar. Büyük bir deprem olmaktadır ve Menemenliler can havliyle kendilerini bulundukları yerden dışarıya atmaya çalışır. Evlerinin üstünden, ikinci katından kendilerini aşağı bırakanlar bile vardır. Köylerde de durum farklı değildir. Menemen’in tüm köyleri de bu şiddetli depremden etkilenir. Birçok evin, dükkanın, hatta Menemen Kaymakamlık binasının çatısı çöker, duvarları çatlar. Ancak herhangi bir ölüm vakası olmaması sevindirici bir gelişmedir. Bu üzücü durumu yerinde görmek ve gerekli tedbirleri aldırmak üzere dönemin Bayındırlık Bakanı Şevket Adalan ve İzmir Valisi Osman Sabri Adal Menemene gelir.

Menemen’deki bu depremin ayrıntılarını ise ertesi gün yayınlanan gazetelerden öğreniyoruz. Yeni Asır Gazetesi bu şiddetli deprem ile ilgili olarak okuyucularına şu bilgileri verir:

MENEMEN’DE ŞİDDETLİ ZELZELE :

“KAYMAKAMLIK, HUSUSİ MUHASEBE VE BAZI BİNALAR HARAP OLDU”

“BAYINDIRLIK BAKANI VE İZMİR VALİSİ MENEMEN’E GELDİ”

 “Menemen, dün sabah saat 10.15’de şiddetli bir yer sarsıntısı ile sarsılmış, birçok kimse evlerinden dışarıya fırlamıştır. Sarsıntı, bilhassa Menemen’de şiddetli olmuş ve bazı hasarlar yapmıştır.” Yeni Asır Gazetesi’nin bu başlıklarla verdiği haber, Menemen’e gönderdiği bir muhabirinin gözünden aynen şöyle aktarılıyor:

İlçede birbirini takip eden üç sarsıntı olmuştur. En şiddetlisi olanı birinci sarsıntı yerin dibinden gelen korkunç bir gümbürtü ile başlamış ve bilhassa Kaymakamlık Dairesi’nin bulunduğu mıntıkada oldukça mühim bir hasara sebep olmuştur. Kaymakamlık binasının çatı kısmı harap olmuş ve bina kullanılamaz bir hale gelmiştir. Deprem esnasında Kaymakamlık binasında bulunarak iş takip eden vatandaşlar güçlükle binayı terketmişlerdir. Bu sırada tavandan dökülen kalın sıva parçalarından 3 vatandaş yaralanmışsa da hemen tedavi altına alınarak evlerine gitmişlerdir. Menemen’de 4 bina Kaymakamlığın emri ile tahliye edilmiş ve yeni bir yer sarsıntısı ihtimali karşısında her türlü tedbir alınmıştır. Menemen evlerinin bir çoğunun sıvaları dökülmüş ve duvarları çatlamıştır. Bayındırlık Bakanı Şevket Adalan ile Vali Osman Sabri Adal dün akşam saat 18’de deprem bölgesine giderek ilgililerle temas etmişler ve gerekli emirleri vermişlerdir.

Menemen Köylerinde de bazı hasarlar vardır. Kazazedelere lüzumlu yardımın yapılacağı vaad edilmiştir. Deprem’de can kaybının yaşanmaması ise büyük teselli olmuştur. Deprem’in Foça ve Yenifoça’da da şiddetli olduğu, Yenifoça hükümet konağı’nın ön cephe duvarı ile Ilıpınar köyünde iki evin duvarlarının çatladığı haber verilmektedir.

DEPREMDEN İKİ GÜN SONRASINDA MENEMEN’DE VAZİYET : İzmir Valisi Osman Sabri Adal, beraberinde Jandarma Alay Komutanı ve Bayındırlık Müdürü ile birlikte Menemen’e gelerek son depremden sonraki durumu ve alınan tertibatı yakından tetkik etti. Menemen’de halen bütün hükümet daireleri Şehit Kemal İlkokulu binasına taşınmış bulunmaktadır. Çadır ihtiyacı olan Hatundere köyüne kafi miktarda çadır gönderildi. Diğer köylerden henüz çadır istenilmemiştir. Talep vukuunda bütün ihtiyacı karşılayacak miktarda çadır mevcuttur. Dışarıda kalmış hiçbir vatandaş yoktur. Bir kızılay heyeti de köylere gönderilmiştir. Bayındırlık ekipleri bütün Menemen köylerine uyrayarak hasar ve zarar tesbitlerine devam etmektedir.

Bayındırlık Bakanı Şevket Adalan Menemen’de inceleme yapıyor.

Çatısı yıkılan Menemen Hükümet Konağı